Nowy punkt piknikowo-widokowy
W piątek, 20 listopada br. w Centrum Edukacji Ekologicznej stanęły trzy nowe plenerowe stoły piknikowe z siedziskami.
Nowa infrastruktura została wykonana w ramach projektu „Zapraszamy w Beskidy. Stacjonarny punkt informacji i promocji turystycznej regionu” realizowanego przez CEE wraz z Wydziałem Strategii i Rozwoju Urzędu Miejskiego w Czechowicach-Dziedzicach.
W ramach mikroprojektu, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020 oraz z budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Beskidy, w CEE od sierpnia do grudnia br. powstaje punkt obsługi ruchu turystycznego, wraz ze strefami odpoczynku. Punkt piknikowo-widokowy, położony w pobliżu parkingu, w cieniu lip kandelabrowych stanowiących część zabytkowej alei lipowej, jest właśnie jedną z takich stref.
Na wiosnę, gdy tylko teren przy stołach się zazieleni, a skarpę nad ścieżką pokryje m.in. roślinność okrywowa i absorpcyjna, będzie można zobaczyć końcowy efekt realizacji zadania. Ponieważ teren wzgórza zamkowego pełni funkcje retencyjne i – w naturalny sposób, kaskadowo schodząc z parkingu i alei lipowej w Dolinę Potoku Czechowickiego – ma za zadanie m.in. zatrzymywać wodę deszczową spływającą do zbiorników retencyjnych i potoku, stąd podczas budowy punktu piknikowego założono m.in. zastosowanie wyłącznie ekologicznych, przepuszczalnych i naturalnych nawierzchni, ale zarazem odpowiednio chłonących i zatrzymujących wody opadowe w glebie i roślinności.
Na terenie CEE przygotowano miejsca o różnym natężeniu wilgotności, pełniące funkcje pokazowo-edukacyjne, które są dedykowane określonym typom ekosystemów i organizmów – na wilgotnych skarpach o ekspozycji północnej i w obniżeniach terenu znajdą swoje miejsce właśnie m.in. te, które preferują bardziej wilgotne środowisko, natomiast wypłaszczone tereny łąk kwietnych są idealne dla owadów, w tym tzw. dzikich zapylaczy („Pszczeli raj w CEE” to kolejny projekt, który – wspólnie z lokalnymi sympatykami przyrody i ekologami, zrzeszonymi m.in. w grupie „Czechowiczanie dla przyrody” – planuje i ma zamiar realizować biuro CEE). Co istotne, część obszaru CEE to tereny podmokłe, stąd należy pamiętać, aby – dla bezpieczeństwa – nie schodzić z wyznaczonych ścieżek i alejek, o czym informują stosowne tablice ostrzegawcze.
Warto też pamiętać, że zakończenie inwestycji nie oznacza, że na terenie CEE wszystko już jest gotowe. Wzgórze zamkowe i dolina potoku zmieniają się nie tylko w zależności od pory roku – wiele ekosystemów i znaczna część roślinności wymagają czasu, aby mogły się odpowiednio, w sposób naturalny (choć wspomagany odpowiednimi działaniami pielęgnacyjnymi) rozwinąć i ukształtować. Przykładowo – łąki kwietne, jak również flora moczarowa czy śródleśna potrzebują nawet kilku sezonów wegetacyjnych, aby zyskać odpowiednie, założone walory przyrodnicze (obecnie między innymi trwają w CEE zabiegi pielęgnacyjne części drzewostanu). W Centrum Edukacji Ekologicznej przewidziano miejsce dla różnych ekosystemów i środowisk, a wszystko to w celu promocji bioróżnorodności oraz edukacji ekologicznej i klimatycznej (wraz z krzewieniem walorów tzw. małej retencji, edukacją hydrologiczną i przeciwpowodziową).
Cele te CEE realizuje m.in. na lekcjach dla dzieci i młodzieży oraz stacjonarnych i wyjazdowych warsztatach terenowych (m.in. dotyczące zasad zakładania i prowadzenia ogrodów przydomowych, projektowania i prowadzenia inwestycji z dbałością o tereny zielone, jak również np. zakładania ogrodów deszczowych i hydrofitowych wysp filtracyjnych), które – o ile uda się pozyskać kolejne dofinansowanie, tym razem z funduszy norweskich – zaplanowane są do realizacji już niebawem i będą skierowane również dla dorosłych mieszkańców gminy. Planuje się również organizację przedsięwzięć i akcji promocyjno-krajoznawczych o tematyce przyrodniczej i ekologicznej, podczas których całe rodziny będą mogły poznać bogactwo przyrodnicze gminy, a nawet pomagać je pielęgnować, wzbogacać i chronić.
Oprócz trzech stołów z siedziskami, w punkcie piknikowym postawiony został 5-stanowiskowy stojak na rowery oraz kosz na śmieci. Z punktu roztacza się znakomity widok na teren CEE, w tym na alejkę poprowadzoną malowniczymi serpentynami wśród łąk kwietnych i hoteli dla owadów, ruiny „zamku” Wilczków, budynek edukacyjny i wieżę widokową. Pod wieżą stanęły kolejne 4 stojaki na rowery, każdy z pięcioma stanowiskami i miejscem do zapięcia roweru, które pozwolą rowerzystom wspiąć się na niedawno otwartą platformę widokową bez obaw o bezpieczeństwo swojego pojazdu. Wszystko zaś utrzymane jest w konwencji ekologicznej, dopasowanej optycznie i stylistycznie do terenu i budynku edukacyjnego CEE – bryły wolnostojących urządzeń plenerowych są trwałe, stabilne i bezpieczne, a materiałami dominującymi są surowy beton (z zastosowaniem naturalnego, płukanego kruszywa), drewno o naturalnych odcieniach oraz stal. Elementy tzw. małej architektury są osadzone wyłącznie napowierzchniowo, bez ingerencji w grunt, fundamentów czy kotwienia, jednak ich gabaryty oraz duży ciężar zapewniają możliwość bezpiecznego korzystania. Dodatkowo, bezpieczeństwa na terenie punktu strzegą kamery, w tym monitoring miejski, prowadzony 24 godziny na dobę przez Straż Miejską.
W przyszłym roku, w ramach kolejnego projektu realizowanego w Centrum Edukacji Ekologicznej, tym razem polsko-słowackiego (partnerem ma być słowacki Rajec – miasto partnerskie Czechowic-Dziedzic), na który złożono wniosek aplikacyjny, planowane jest postawienie w CEE – w pobliżu ruin i wieży widokowej – kolejnych 6 stołów plenerowych z siedziskami oraz 10 ławek plenerowych i 6 podobnych stojaków na rowery, w sumie więc jest szansa, że w najbliższym czasie w Centrum Edukacji Ekologicznej i przy Punkcie Informacji Turystycznej przybędzie miejsc „parkingowych” dla 55 rowerów. Teren CEE ma zostać również doposażony w 6 donic i tyleż kolejnych koszy na śmieci, a wszystko to z 90% dofinansowaniem, dzięki któremu Gmina Czechowice-Dziedzice poniesie tylko 10% kosztów wykonania tej – tak potrzebnej w tym miejscu – infrastruktury. Obecnie trwa oczekiwanie na rozstrzygnięcie konkursu i decyzję o przyznaniu dofinansowania.
Wewnątrz budynku CEE doposażano już również stanowisko Punktu Informacji Turystycznej, m.in. o fotele i siedziska modułowe, stojaki na ulotki i foldery, donice i rośliny ozdobne. Pełne uruchomienie stanowiska – o ile oczywiście ograniczenia epidemiczne pozwolą – planowane jest na rok przyszły. Stoisko Punktu Informacji Turystycznej uzupełni ofertę i działalność edukacyjną i przyrodniczo-krajoznawczą Centrum Edukacji Ekologicznej, w którym pierwsze szkolne zajęcia edukacyjne (z udziałem m.in. uczniów SP nr 3 z Ligoty) i przedsięwzięcia krajoznawcze (rajd rowerowy) odbywały się już we wrześniu. Ofertę edukacyjną CEE przeznaczoną dla placówek oświatowych można znaleźć na stronie internetowej obiektu, zostanie ona opisana również w listopadowym numerze Biuletynu Samorządowego. W najnowszym numerze biuletynu, który ukaże się w przyszłym tygodniu, CEE zaprosi również uczniów do współpracy w prowadzeniu tematycznych ogródków edukacyjnych, znajdujących się na terenie obiektu.
Budynek CEE, jako obiekt edukacyjno-administracyjny, przeznaczony jest – zgodnie z nazwą i założeniami projektu budowy Centrum Edukacji Ekologicznej i rewitalizacji Doliny Potoku Czechowickiego – do realizacji wydarzeń edukacyjnych, lekcji i warsztatów (m.in. edukacyjnych, przyrodniczych i krajoznawczych, w tym z zakresu bioróżnorodności, edukacji klimatycznej i regionalizmu) dla dzieci i młodzieży, warsztatów dydaktycznych, wykładów i szkoleń oraz niewielkich, okazjonalnych ekspozycji, uzupełniających ofertę edukacyjną obiektu.
W budynku znajduje się sala wykładowo-konferencyjna, wyposażona w sprzęt projekcyjny i multimedialny, jak również hol – pełniący również rolę foyer – z toaletami, szatnią, antresolą i przestrzenią ekspozycyjną oraz strefą recepcyjno-obsługową, przeznaczoną do organizacji wydarzeń promocyjno-edukacyjnych i szkoleniowych, jak również prowadzenia innych wydarzeń i imprez okolicznościowych, takich jak np. koncerty oraz inne wydarzenia kulturalne, sportowo-rekreacyjne i krajoznawcze (m.in. pikniki czy rajdy piesze i rowerowe).
Zajęcia edukacyjne w Centrum Edukacji Ekologicznej prowadzone są jednak również – i przede wszystkim – w formie plenerowej, na terenie całego kompleksu edukacyjnego-rekreacyjnego CEE, obejmującego – oprócz wzgórza zamkowego – również Dolinę Potoku Czechowickiego, wraz m.in. ze zbiornikami retencyjnymi z edukacyjnymi miniaturami zapór wodnych i pokazowymi urządzeniami hydrologicznymi, ścieżką dydaktyczną, edukacyjnym placem zabaw oraz użytkiem ekologicznym „Czechowicka Dolina Jaskrów”, ze ścieżką na palach i altaną rekreacyjną. Korzystanie z punktu piknikowo-obserwacyjnego dodatkowo wzbogaci i urozmaici ofertę prowadzonych przez CEE zajęć terenowych, ale również powinno przypaść do gustu turystom – dla których jest dedykowany – oraz licznym spacerowiczom.
W przyszłym roku projekt „Zapraszamy w Beskidy. Stacjonarny punkt informacji i promocji turystycznej regionu” znajdzie kontynuację w postaci budowy mobilnego Punktu Informacji Turystycznej (I-X 2021). Oba projekty zostały przygotowane i złożone na początku 2020 roku i – po pozytywnej ocenie – uzyskały dofinansowanie z Euroregionu Beskidy w lipcu br. Są to projekty transgraniczne, a partnerem naszej gminy w projekcie jest czeskie miasto Frýdlant nad Ostravicí. Całkowite wydatki kwalifikowane w ramach projektu to 35.294,09 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR w wysokości 29.999.97 EUR (85%) oraz z budżetu państwa w kwocie 1.764,70 EUR (5%). Zadanie jest realizowane od sierpnia do grudnia 2020 roku.
Mikroprojekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020 oraz z budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Beskidy